Thành phố Huế nổi tiếng là vùng đất có nhiều đền đài, lăng tẩm của vua chúa, nổi bật nhất có lẽ phải kể đến Điện Hòn Chén – ngôi điện bí ẩn mang đậm nghi thức cung đình Huế.
Không chỉ là một di tích thắng cảnh độc đáo, nơi đây còn ẩn chứa rất nhiều giai thoại kỳ bí mà hôm nay nhà Moon sẽ cùng bạn đi khám phá!
Đôi nét về Điện Hòn Chén
Điện Hòn Chén tọa lạc trên núi Ngọc Trản, thuộc địa phận làng Ngọc Hồ, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Trước đây, ngôi đền này thờ nữ thần Ponagar (hay còn được gọi là Thiên Y A Na) của người Chăm. Truyền thuyết xưa kể lại, nữ thần Ponagar là con của Ngọc Hoàng được phái xuống trần gian, bà có công tạo ra trái đất, cây cỏ và lúa gạo.
Từ một di tích tôn giáo độc đáo của người Chăm, người Việt đã dung hợp và phát huy tín ngưỡng này thành nơi thờ thánh Mẫu, quan công và các vị thần khác của người Việt.
Lịch sử & kiến trúc của Điện Hòn Chén
Lịch sử hình thành
Điện Hòn Chén được khởi công xây dựng từ thời vua Gia Long, chủ yếu dùng để thờ Đạo Giáo.
Dưới thời vua Nguyễn, điện được ghi nhận trong các văn bằng cổ với tên chính thức là “Ngọc Trản Sơn Từ”, tức “điện thờ tại núi Ngọc Trản”.
Đến thời Đồng Khánh (1886 – 1888), điện được đổi tên thành “Huệ Nam” với ý nghĩa “mang lại ân huệ cho người nước Nam”.
Kiến trúc bên trong Điện Hòn Chén
Ngôi điện này có kiến trúc khá độc đáo, bao gồm 10 công trình kiến trúc lớn nhỏ khác nhau cùng được đặt ở lưng chừng núi Ngọc Trản.
Điều kỳ diệu nhất là các công trình này đều hướng ra dòng sông Hương và được bao quanh giữa những tàng cây cao xanh mát.
Nổi bật nhất trong cụm kiến trúc này là điện Minh Kính Đài nằm ngay chính giữa. Bên trái có dinh Ngũ Hành, bàn thờ các quan, am Ngoại Cảnh và động thờ ông Hổ. Bên phải là nhà Quan Cư, chùa Thánh và Trinh Cát Viện.
Sát mép sông Hương còn có am Thủy Phủ. Ngoài ra, xung quanh còn có nhiều bệ thờ, nhiều am nhỏ nằm rải rác đó đây.
Minh Kính Đài là nơi ngày xưa được triều đình quy định mỗi năm tổ chức hai lần tế lễ vào thượng tuần tháng 3 và tháng 7 Âm lịch. Trong điện này được chia làm ba cung, theo thứ tự từ cao xuống thấp là:
Đệ nhất cung (còn gọi là Thượng cung), nơi thờ Nữ thần Ponagar, Thánh mẫu Vân Hương, ảnh vua Đồng Khánh và một số vị thần khác.
Đệ nhị cung thờ hàng chục tượng thần thánh khác nhau, là nơi bày biện các đồ thờ cúng trong những dịp lễ lớn.
Đệ tam cung thiết hương án, hai bên đặt trống, chuông, là chỗ cử hành lễ, cũng là nơi khách thập phương dâng hương cúng bái.
Các giai thoại về Điện Hòn Chén
Giai thoại về chiếc chén ngọc của vua Minh Mạng
Dân gian truyền tai nhau rằng điện Hòn Chén có tên gốc là “Hoàn Chén”, nghĩa là “trả lại chén ngọc”.
Lý do là bởi vua Minh Mạng trong một lần lên đây đã đánh rơi một chén ngọc xuống dòng Hương, tưởng không cách gì lấy lại được thì bỗng nhiên một con rùa rất to nổi lên ngậm chén ngọc trả lại cho nhà vua.
Giai thoại về vua Thiệu Trị
Truyền thuyết kể lại vua Thiệu Trị đã từng xây dựng làng ở gần điện Hòn Chén. Khi vua và cung phi cùng du ngoạn trên dòng sông Hương để đến thăm làng, một hoàng phi đã lỡ tay làm rơi chiếc ống nhỏ bằng vàng ngay vực nước sâu.
Vì tiếc chiếc ống, bà đã xin vua khấn Thánh Mẫu Thiên Y A Na cho tìm lại đồ vật. Ban đầu vua ngờ vực không tin nhưng vẫn làm theo ý bà, sau một lúc thì chiếc ống bất ngờ nổi lên mặt nước.
Thấy linh thiêng, nhà vua liền ra lệnh sửa sang lại điện Hòn Chén nhưng chưa kịp hoàn thành tâm nguyện thì đã băng hà.
Đường đi đến Điện Hòn Chén
Điện Hòn Chén nằm trên núi Ngọc Trản, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 8km theo hướng Tây Nam.
Để đến được nơi đây, bạn có thể di chuyển bằng 2 cách là đi thuyền rồng trên sông Hương hoặc đi bằng đường bộ theo tuyến đường Bùi Thị Xuân chạy thẳng, sau đó rẽ đường Huyền Trân Công Chúa đến bến Than rồi đi đò sang điện Hòn Chén.
Đến tham quan điện không mất phí gì cả nên nếu có thể, bạn hãy đến đây vào tháng 3 và tháng 7 âm lịch hàng năm để được chiêm ngưỡng lễ hội Điện Hòn Chén.
Điện Hòn Chén không chỉ là một di tích lịch sử và văn hóa độc đáo mà còn là chốn linh thiêng có vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân xứ Huế.
Nhà Moon hy vọng bạn sẽ bổ sung “Điện Hòn Chén” vào danh sách những điểm du lịch nhất định phải đến khi du lịch Huế!
Xem thêm: Nếu Có Thể, Hãy Đến Thăm Đại Nội Huế Một Lần Trong Đời
